خودرو از بخشهای متفاوتی تشکیل شده است.همچنین یکی از نکات حائز اهمیت در خودرو انتقال قدرت است. اما چرا ؟
زیرا اگر چرخها به درستی نیرو دریافت نکند؛ خودرو نمیتواند حرکت کند. انجام این وظیفه برعهده سیستم انتقال قدرت خودرو است؛ این سیستم از قطعات متعددی تشکیل شده است، شفت یکی از این اجزا است. شفت خودرو بین بخشهای مختلف خودرو ارتباط برقرار میکند. در این مقاله در مورد شفت و نحوهی تعمیر خرابی آن صحبت خواهیم کرد. همچنین شما میتوانید این مقاله را نیز که درمورد شفت و چیستی آن است مطالعه کنید.
شفت خودرو
همانطور که در بالا اشاره کردیم؛ خودرو متشکل از بخشهای متفاوتی است و این قطعات، به منظور جابهجایی به کار میرود. موتور در خودرو نقش اصلی تولید انرژی لازم برای جابهجایی را ایفا میکند. نیروی تولید شده؛ می بایست به طور دقیق و مناسب تقسیم شود، تا منجر به حرکت خودرو شود. در صورتی که نیرو در محل تولید خود داخل موتور بماند؛ امکان استفاده از آن نیرو فراهم نمیشود.
به همین دلیل، وجود یک سیستم برای انتقال نیرو بسیار اهمیت دارد. در بخش سیستم فنی خوردو، شفت اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا در انتقال قدرت خودرو نقش دارد. به همین دلیل شفت یکی از اجزای بسیار مهم در خودرو است؛ که نیروی چرخشی موتور را به بخشهای دیگر منتقل میکند.
با گذشت زمان، شفت نقش رابط بین دیفرانسیل و چرخها را نیز برعهده گرفت. امروزه، شفت بخشی جدا ناپذیر در ساختار سیستم فنی خودرو به شمار میآید.
انواع شفت خودرو
شفت خودرو در انواع مختلفی در خوردو وجود دارند؛ که بخشهای مختلف را در سیستم فنی خودرو به هم ارتباط میدهند؛ همچنین وظیفه انتقال قدرت را نیز بر عهده دارند.
در این بخش به انواع شفتهای مهم در خودرو میپردازیم.
شفت ورودی
محل قرارگیری شفت ورودی در خودرو، در محور کلاچ است و یکی از مهمترین بخشها در هر خودرویی حساب میشود و وظیفهی برقراری ارتباط بین موتور، گیربکس و کلاچ دارد.
این شفت نیروی حاصل از گشتاور موتور را به وسیله میل لنگ به پوسته داخلی گیربکس منتقل میکند. این نکته را در نظر داشته باشید که، کلاچ میتواند عملکرد این شفت را تحت تاثیر قرار بدهد و همچنین کلاچ قطع و وصل شدن آن را کنترل میکند.
شفت واسط
محل قرارگیری شفت واسط، در محور زیر قرار دارد؛ و همچنین ارتباط بین شافت ورودی و خروجی را ایجاد میکند. شفت واسط در واقع به عنوان رابط درون پوسته گیربکس نیز شناخته میشود.
وظیفهی اصلی شفت واسط خودرو، دریافت نیروی موتور از طریق شفت ورودی و انتقال دادن آن به شفت خروجی است. همچنین این شفت در ساختار خود چرخ دندههایی دارد که به طور یکپارچه همراه با آن طراحی و ساخته میشوند.
شفت خروجی
محل قرار گیری شفت خروجی، در محور اصلی است؛ وظیفهی این شفت، انتقال گشتاور از دورن گیربکس خودرو به پوسته خارجی آن است.
در ساختار این شفت همانند شفت واسط، چرخ دنده بکار میرود. دلیل تفاوت در چرخ دندههای این دو شفت خودرو، به دلیل متحرک بودن آنها در شفت خروجی است.
شفت درایو
شفت درایو عملکرد خود را به عنوان محور میلهای انجام میدهد. وظیفهی این شفت، انتقال حرکات رفت و برگشتی و همچنین دورانی در سیستم فنی خودرو است. در قسمت درایو فاصلههایی وجود دارند، که امکان انتقال مستقیم نیروی گشتاور در آنها وجود ندارد؛ کاربرد شفت خودرو در چنین شرایطی است.
شفت درایو در واقع شفتی عرضی است که نیرو را به چرخهای جلو منتقل میکند. از دیگر کاربردهای شفت درایو میتوان به اتصال گیربکس به دیفرانسیل عقب اشاره کرد.
شفت درایو دارای ۳ شکل مختلف است، این شکلها عبارتاند از:
- شفت محور لوله
- شفت درایو دو تکه
- شفت درایو یک تکه
علت شکستن شفت خودرو
جنس شفت خودرو از فولاد است که، با مقطع دایرهای شکل دیده میشود. در حال حاضر، انواع گوناگونی از شفت در صنعت خودروسازی وجود دارد و استفاده میشود. که با توجه به محل مورد نیاز، نوع خودرو و موتور؛ سایز آن تعیین میشود.
همانطور که در قسمتهای بالایی اشاره شد؛ شفت خودرو وظیفه انتقال نیرو را در خوردو برعهده دارد؛ اما گاهی اوقات امکان دارد. شفت دچار ایراد و خرابی، به زبان سادهتر مشکل شود. که در چنین شرایطی، اصطلاحا میگویند شفت بریده است. در ادامه این مقاله به دلایل ایجاد شکستگی و خرابی در شفت خودرو میپردازیم:
ایراد در نصب و مونتاژ موتور خودرو
زمانیکه موتور خودرو متناسب با ساختار خودرو نباشد؛ در چنین شرایطی نیروی ایجاد شده توسط موتور نیز بر اساس محاسبات نخواهد بود. در این صورت اگر نیروی که به شفت وارد میشود؛ بیشتر از حد تحمل این قطعه باشد؛ در نهایت موجب به تغییر شکل آن میشود.
در چنین شرایطی که گشتاور خمشی بیشتر از حد در نزدیکی شفت خارجی تولید کند؛ باعث ضربات متعدد و پشت سر همی بشود که، ترک خوردگی در شفت ایجاد میکنند. با ادامه یافتن این حالت ترک خوردگی، منجر به شکستگی کامل در شفت میشود.
لرزش در موتور و سایر تجهیزات
زمانیکه موتور در محل خود به درستی قرار نگرفته باشد؛ در حین رانندگی روی سطح ناپایدار، آسیب خواهد دید. این لرزشها در موتور نه تنها به ساختار و قدرت آن آسیب وارد میکنند؛ بلکه عملکرد شفت خودرو را نیز تحت شعاع قرار میدهند.
این لرزشها میتوانند باعث به وجود آمدن مشکل در شفت درایو باشند. در صورتی که بوش شفت درایوهای موجود فرسوده شده باشند؛ باعث لرزشهایی در خودرو میشوند.
بوش یکی از اجزای مهم و پراهمیت در خوردو است. که از تحرک بیش از حد شفت درایو جلوگیری میکند. این لرزشها در واقع هشداری است برای بررسیهای لازم در سیستم فنی خودرو. اگر به این لرزشها بیاعتنایی کنید با گذشت زمان شدیدتر خواهند شد. در سرعتهای بالا نیز این لرزشها در کل خودرو رخ میدهند و تمامی سرنشینان آن را احساس خواهند کرد.
نگهداری صحیح از شفت خودرو
نگهداری درست و صحیح از شفت خودرو به طور مستقیم وابسته به نوع آن شفت و سیستم محرک خودرو است. اما در حالت کلی، مراقبت منظم و درست از شفت خودرو منجر به افزایش طول عمر شفت میشود و در این صورت از عیوب و خرابیهای غیرضروری جلوگیری خواهد کرد. در زیر ما چند راهنمایی برای نگهداری صحیح از شفت خودرو برای شما آماده کردهایم:
- تعویض روغن موتور به موقع: روغن موتور، عامل اصلی مرطوب کننده و روان کننده شفت در خوردو است. تعویض روغن به موقع مطابق، بسیار حائز اهمیت است. این عمل میتواند از سایش زیاد و خرابی در شفت جلوگیری کند.
- بررسی و تعویض فیلترها: فیلتر روغن و فیلتر هوا باید به طور دقیق و منظم بررسی و تعویض بشوند. فیلتر روغن در حفظ کیفیت روغن تأثیر دارد و همچنین فیلتر هوا در حفظ تمیزی هوای ورودی به موتور تأثیر زیادی دارد.
- بررسی و تنظیم فشار گازها: در برخی از خودروها، فشار گازهایی مانند فشار تایرها و فشار آب خنک کننده موتور بسیار اهمیت دارد. بنابراین، باید به طور دقیق فشار گازها را بررسی و تنظیم کرد.
- رعایت دمای عادی موتور: در دمای عادی خودرو، شفت به خوبی و درستی عمل میکند. پس، حفظ دمای عادی موتور و جلوگیری از افزایش ناگهانی دما میتواند به حفظ شفت کمک کند.
- رانندگی صحیح: رعایت قوانین رانندگی، جلوگیری از شوکها و ضربههای ناگهانی و استفاده صحیح از سیستم ترمز و گیربکس میتواند موجب به نگهداری صحیح از شفت موثر باشند.
- بررسی و تعمیرات منظم: بررسی و تعمیرات دورهای و منظم توسط یک مکانیک ماهر و مطابق با راهنمای تولید کننده خودرو نیز در حفظ شفت خودرو موثر است. این شامل بررسی و تعویض قطعات فرسوده، تنظیمات لازم و رفع عیوب است.
سخن پایانی
به پایان این مفاله رسیدیم، در این مقاله دریافتیم که، شفت خودرو یکی از اجزای اصلی سیستم انتقال قدرت خودرو است که به انتقال گشتاور از موتور به چرخها کمک میکند. شفتها در خودرو به صورت مجموعهای از شفتهای متصل به یکدیگر تشکیل میشوند که درون جعبهی دندهها و سیستمهای انتقال قدرت قرار میگیرند. هر شفت نقش وظیفهای خاص در انتقال گشتاور و نیرو دارد.
شفتهای خودرو باید دارای خواصی مانند استحکام، مقاومت در برابر لغزش و سایش، تعادل و صحت ساخت باشند. همچنین، نگهداری و تعویض منظم روغن گیربکس و نگهداری صحیح از سیستم انتقال قدرت میتواند به عمر مفید و عملکرد بهینه شفتهای خودرو کمک کند.
همچنین اگر به دنبال خرید قطعات سیستم جلوبندی و تعلیق باکیفیت از جمله شفت یا سیبک هستید؛ میتوانید بر روی آریا کیان سپهر (AKS) حساب باز کنید و به راحتی این قطعات را از فروشگاه اینترنتی و اختصاصی آریا کیان سپهر تهیه کنید.