به قسمت زیرین خودرو سیستم جلوبندی خودرو گفته میشود. کاربرد سیستم جلوبندی نگهداشتن وزن خودرو و ایجاد تعادل در هنگام حرکت و جهت دهی به چرخها برای تغییر مسیر خودرو است. خودرو یک جسم صلب بهحساب میآید و در نبود سیستم تعلیق، تمامی نوسانات جاده بهصورت مستقیم به اتاق منتقل خواهد شد و آرامش افراد داخل کابین خودرو را به هم میزند.
وجود سیستم تعلیق که در واقع یکی از مهمترین و البته پر استهلاکترین قسمتهای خودرو بهحساب میآید بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب به معرفی اجزای سیستم تعلیق و سیستم جلوبندی میپردازیم و در آخر عیوب و مشکلات رایج هر بخش را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
سیستم جلوبندی خودرو چیست؟
سیستم جلوبندی جزو یکی از مهمترین قسمتهای خودرو است و با توفیرهای جزئی، در تمامی خودروها عملکرد یکسانی دارد.
وسیلههای نقلیه دارای یک یا چند مولد قدرت هستند. برای مثال، در زمانهای قدیم دلیجان و ارابهها، اسب یا حیوانی دیگر در تولید نیرو نقش داشتند و به عنوان مولد استفاده میشدند. به دلیل وجود ناهمواریهای روی سطح مسیر، همیشه نوساناتی به کابین خودرو وارد میشود. علاوه بر این در وسایل نقلیه موتوری، خود موتور هم در حین کار نوساناتی را تولید میکند که این نوسانات به کابین موتور منتقل میشوند.
همچنین مسیرهای ناهموار نیز نوساناتی را از سمت پایین به کابین وسیلهی نقلیه وارد میکنند. در اجسام سفت و سخت، نوسانات در طول جسم محرک هستند و حرکت میکنند و بر هم یکدیگر تأثیر میگذارند. این فرآیند اگر از سمت موتور و از سمت زمین ادامه پیدا کند، علاوه بر از بین بردن آسایش سرنشینان خودرو، باعث میشود به مرور زمان مقاومت اجزای بدنه، موتور و چرخها نیز کم شود.
به همین دلیل در کل وسایل نقلیه از سیستم تعلیق استفاده میشود تا این نوسانات را دفع، کم یا خنثی کند. سیستم تعلیق خودرو که از اجزای مختلفی تشکیل شده همچنین در تقسیم وزن، انرژی بین محورها، وظیفه دفع نوسانات و ضربات از هر دو طرف نیز تأثیرگذار است.
اجزای سیستم جلوبندی و تعلیق:
رام
رام یکی از اصلیترین اجزای سیستم جلوبندی خودرو است و بقیه اجزای سیستم جلوبندی از طریق رام به شاسی خودرو متصل میشوند. اگر از سمت چرخ به داخل برویم، سیبک، پلوس، طبق، میل فرمان، کمک فنر و سگدست که همهی آنها تشکیل دهندهی سیستم جلوبندی خودرو هستند را میتوان مشاهده کرد که به صورت مستقیم و حتی غیرمستقیم از طریق رام به شاسی خودرو متصل شدهاند.
طبق
طبق قطعهای از جنس فلز است که یک سمت آن دو سر و سمت دیگر آن دارای یک سر است. کاربرد طبق، برقراری ارتباط بین شاسی و اعضای سیستم تعلیق است. در دو سر طبق بوشهای محوری قرار گرفتهاند تا بتواند حرکات اجزای متحرک سیستم تعلیق را خنثی کرده و مانع از انتقال نیرو به رام و شاسی شود.
میل موج گیر
میل موجگیر، قطعهای فولادی است که محل نصب آن در مرز بین دو چرخ و دو طبق است. کاربرد این میله طویل ایجاد تعادل در فاصله بین دو چرخ است، همچنین میل موجگیر در هنگام رانندگی با سرعت بالا، در هنگام پیچیدن و رانندگی در سطوح ناهموار، با ایجاد گشتاور مخالف با جهت حرکت بدنه خودرو، از جدا شدن لاستیک جلوگیری میکند. این وسیله نقش بسیار مهمی در تعلیق خودرو و به خصوص پایدار بودن خودرو در پیچهای تند دارد.
سگ دست
سگ دست در سیستم جلوبندی خودرو نقش لولایی را دارد که چرخیدن چرخها را روی محور فرمان هدایت میکند و وزن خودرو را روی چرخها انتقال میدهد. در این میان دیسکها، اتصالات چرخ و توپی چرخ به سگدست اتصال مییابد، همچنین سیبک فرمان به عضوی دیگر به نام شغال دست متصل است.
وجود سگ دست در سیستم جلوبندی خودرو، موجب ثابت ماندن چرخ در یک محور و حرکت آن به سمت چپ و راست میشود و اگر این قطعه دچار مشکل بشود، چرخها از محور اصلی خود خارج شده و دیگر امکان فرمانپذیری ممکن نیست.
سیبک
سیبک فرمان قطعهای چرخنده و دارای دو عضو با اتصال کروی است. سیبک به فرمان یاری میرساند تا حرکت دورانی خود را بهصورت کنترل شده، در محور مورد نظر انجام دهد. دایرهای شکل بودن آن باعث میشود تا حرکت چرخشی و محوری با اصطکاک کم انجام بشود. سیبک در خودروهایی که طبق رو به بالا دارند به سمت پایین میشود و در خودروهایی که طبق رو به پایین دارند به سمت بالا نصب میشود و به همین دلیل دائما زیر بار نیروی کششی قرار دارد.
سیستم فرمان
اکثر افراد در حین رانندگی، لرزش فرمان خودرو را در سرعتهای بالا حس کردهاند. این لرزش معمولا در سرعتهای بالای 80 کیلومتر بر ساعت بیشتر احساس میشود و زمانی که سرعت از یک مقدار معین(معمولا 90 کیلومتر بر ساعت)عبور کند، کم خواهد شد یا به عبارتی از بین خواهد رفت.
حتی در برخی دیگر از خودروها ممکن است که، با رسیدن به یک سرعت مشخص لرزش خودرو آغاز شده و تا رسیدن به مقدار قبلی به کار خود ادامه دهد و دلایل زیر میتوانند در چنین لرزشهایی نقش مستقیمی داشته باشند. این دلایل عبارتاند از:
- بالانس نبودن چرخها
- محکم نبودن پیچهای چرخ
- فرسوده شدن لاستیکها
- وجود مشکل در جلوبندی خودرو
- خراب شدن بلبرینگ
- تنظیم نبودن فرمان
- مشکل در بوشهای فرمان
ممکن است خودرو در هنگام ترمز گیری نیز دچار لرزش فرمان شود. در این شرایط ایراد از کجاست؟
این لرزشها را شما وقتی که پای خود را بر روی پدال ترمز فشار میدهید، حس میکنید. عوامل زیادی میتوانند در این لحظه نقش داشته باشند. این دلایل عبارتاند از:
- ممکن است، این لرزش به دلیل شل بودن پیچ چرخها اتفاق بیافتد.
- یا ممکن است، به دلیل مشکل در سیستم تعلیق منجر به این لرزش گردد.
- احتمال دارد که لنتهای ترمز چوب شوند.
- گاهی اوقات به دلیل شکستگی، تاب یا خش و خط در دیسک ترمز این اتفاق بیافتد.
- همچنین اگر کمک فنر خودرو خراب شود، لرزش فرمان در هنگام ترمزگیری و ایست اتفاق خواهد افتاد.
سیستم تعلیق در جلوبندی خودرو
سیستم تعلیق در قسمت سیستم جلوبندی خودرو خودرو پر اهمیتتر از قسمت عقبی خودرو است و این موارد در کنار یکدیگر قسمت جلوبندی خودرو را تشکیل خواهند داد. این موارد عبارتاند از:
- چرخها
- کمک فنرها و فنرها
- ستونهای نگهدارنده
سیستم تعلیق از ورود ارتعاشات به داخل کابین و سایر قطعات خودرو جلوگیری میکند. به همین دلیل، هدایت فرمان و سفری راحتتری برای شما به ارمغان میآورد.محل قرارگیری این سیستم میان شاسی و چرخهای جلو است.
تقسیم بندی وظایف در میان قطعات سیستم تعلیق به این صورت است که، وظیفهی جلوگیری از ارتعاشات را کمک فنرها و فنرها انجام میدهند. وظیفه بعدی مسیردهی و هدایت فرمان است که توسط چرخها و نگهدارندههای آن صورت میگیرد.
نبود و خرابی این سیستم باعث بروز لرزشهای سنگین در خودرو و سایر قطعات آن میشود که به دنبال آن کاهش طول عمر قطعات و سفر طاقت فرسا را به بار خواهد آورد.
یکی از مهمترین نشانههایی که مشکل در جلوبندی خودرو را مشخص میکند، دیاگ زدن است. اغلب افراد در هنگام خرید و فروش خودرو به نشانههایی چون دیاگ زدن توجه میکنند. این عامل ناشی از عدم کیفیت در سیستم تعلیق خودرو به شمار میرود.
همچنین میتوان با گوش دادن به صدای خودرو تا حد زیادی متوجه مشکلات جلوبندی شد. برای مثال مشکلاتی مانند صدای تق تق خودرو در طول مسیر که میتواند نشان دهندهی وجود مشکل در قسمت تعلیق خودرو باشد.
سیستم چرخها
نکتهای که باید به آن بسیار توجه کرد، توجه به آج و ساییدگیها است. در واقع اگر قصد دارید از عوارض و مشکلات جلوبندی خودرو در امان بمانید باید در هنگام خرید توجه ویژهای در نوع آج، تعداد آنها در دو لاستیک و نحوه قرار گیری آنها داشته باشید. حتی نحوه قرار گیری آجها در دو تایر که میتواند در نظر شما از اهمیت خاصی برخوردار نباشد، منجر به لرزش غربیلک شود.
چه وقتی باید لاستیکها را تعویض کرد؟ و آن لاستیک باید دارای چه ویژگی باشد؟
عمق آج
عمق آج بر روی لاستیک باید دارای یک مقدار مشخصی باشد. برای مثال به طور عادی میزان عمق استاندارد در جادهها 1/6 میلی متر است. همچنین اگر در مناطق بارانی با جادههای صاف رانندگی میکنید، این مقدار باید دو برابر گردد.
برای اندازگیری عمق آج میتوان از روشهای دقیق یا به اصطلاح تخمینی استفاده کرد. یکی از روشهای تخمینی که نیازی به هزینه ندارد، استفاده از سکه است. بدین گونه که سکه را میان آجها گذاشته و مقدار آن را تخمین میزنید.
نوار شاخص فرسودگی
امروزه روشهای گوناگونی برای ارزیابی زمان تعویض لاستیک خودروها وجود دارد. در لاستیکهای امروزی نوار شاخصی را به صورت عمود بر روی آج لاستیکها قرار داده شده که در لاستیکهای جدید قابل مشاهده نیست. اما با گذشت زمان و استفاده از لاستیک میتوان آن را مشاهده کرد. زمانی که دو یا بیشتر از آن را مشاهده کردید، باید آن را تعویض کنید.
وجود هرگونه شکاف یا بریدگی
بررسی لاستیکها فقط به مشاهده آج خلاصه نمیشود بلکه باید در هنگام بررسی به کنارهها نیز دقت کنید. وجود هر گونه شکاف یا بریدگی میتواند به عنوان زنگ خطر عمل کند و پایان استفاده از لاستیک را به شما گوشزد نماید.
وجود برآمدگی در لاستیک
هنگام بررسی به برآمدگیها نیز حساسیت به خرج دهید. هرگونه برآمدگی از سطح صاف نیز میتواند منجر به ترکیدن ناگهانی آن بگردد.
لرزشهای بالا
بعد از گذر زمان در رانندگی و ماهر شدن در آن، میتوانید لرزشهای طبیعی را از مابقی لرزش ها تشخیص دهید. این لرزشها به دلایل گوناگونی مانند بالانس نبودن تایرها، مشکل داشتن کمک فنرها یا به دلیل مشکلات در کیفیت لاستیکها بهوجود آید. به همین دلیل اگر از سالم بودن کمک فنرها و بالانس تایرها اطمینان خاطر دارید، بهتر است که اقدام به تعویض لاستیک خودرویتان کنید.
میل تعادل خودرو
وجود این میل موجب حفظ تعادل در جلوبندی خودرو میگردد. نحوه عملکرد آن به اینگونه است که با چرخشی، چرخ، نیرو را بین همه پیچها به طور یکسان تقسیم میکند. این میل میتواند در سر پیچها مانع از خم شدن بیش از اندازه ماشین بشود.
دو بوش میل تعادل را نگه میدارند که در صورت خرابی هر یک از آنها، غربیلک فرمان دچار لرزش میشود. این عمل فرمان زدن نیز نام دارد.
شل شدن هریک از این قطعات میتواند موجب گیج شدن خودرو و ایجاد سر و صدای در آن شود. به طور کلی در هنگام گیج شدن خودرو و عدم تعادل در آن بهتر است که سه مورد سیستم تعلیق، کمک فنر و فنرها را مورد بررسی قرار بدهید.
بلبرینگ و توپی چرخها
یکی از قسمتهای مهم جلوبندی خودرو، بلبرینگها هستند. خرابی این قطعه میتواند مشکلاتی زیادی مانند لرزش فرمان را به همراه آورد. برای تشخیص خرابی بلبرینگ میتوانید به صداهایی توجه کنید. در واقع در هنگام خرابی بلبرینگ صدای خاصی که متمایز از صداهای دیگر است، تولید میگردد. با توجه به آن میتوان به مشکل در بلبرینگ پی برد.
کمک فنرهای جلوبندی خودرو
کمک فنرها یکی از مهمترین بخش جلوبندی خودرو هستند. این قطعات فواید زیادی برای خودرو دارند و از ضربات و نوسانات حاصل در طول حرکت جلوگیری میکنند. خراب یا شل بودن کمک فنرها میتواند منکر به ایجاد سروصداهای زیادی در خودرو شود.
اکسل
اکسل به عنوان محور مرکزی چرخ یا دنده به شمار میآید. این قطعه معمولا توسط یک بوش یا یاتاقان در سوراخ چرخ یا دنده نگه داشته میشود و موجب چرخش فرمان به دور خود میشود.
لوازم سیستم جلوبندی اصل را چگونه تشخیص دهیم؟
لوازم سیستم جلوبندی خودرو قطعاتی هستند که به راحتی تشخیص مدلهای اصلی و مدلهای غیر اصلی آنها از روی ظاهر امکان پذیر نیست و باید از فروشندهی مطمعن خرید کنید.
برای خرید قطعه سیستم جلوبندی اصلی باید به سراغ فروشندگان معتبر قطعات یدکی خودرو بروید و قطعات عرضه شده توسط آنها را تهیه کنید. AKS عرضه کننده قطعات یدکی و سیستم جلوبندی خودرو، با کیفیت و استانداردهای جهانی قطعات شرکتی خودرو را تولید میکند.
و به راحتی میتوانید به قسمت محصولات سایت AKS مراجعه کنید و انواع قطعات سیستم جلوبندی خودرو را یا قیمت و کیفیت مناسب تهیه کنید.
نشانههای خرابی سیستم جلوبندی خودرو
وجود این نشانهها میتوانند نشان از خرابی سیستم جلوبندی خودرو به شمار آیند و در صورت مشاهده هر یک از آنها باید به متخصص یا مکانیک کاربلد مراجعه کنید.
سواری خشک و سخت خودرو
حسی که در هنگام رانندگی به شما منتقل میشود، یکی از عوامل مهم در تشخیص خرابی سیستم جلوبندی خودرو است و میتوان آن را به عنوان روش مناسبی برای تشخیص نوع مشکلات سیستم جلوبندی خودرو استفاده کرد. برای مثال اگر در هنگام رانندگی متوجه شدید که نوع سواری به اصطلاح خشک است و یا ضربات ناشی از عبور از روی ناهواریها یا سرعت گیرها به کابین خودرو منتقل میکند، میتواند نشانه از از مشکلات سیستم تعلیق به شمار بیاید.
کشیده شدن خودرو بر خلاف فرمان راننده بر روی پیچها
بعضی اوقات کشیده شدن خودرو به سمت مخالف بر روی پیچها میتواند نشانهای از مشکلات سیستم تعلیق خودرو به شمار بیاید. همانطور که در وظایف هر یک از اجزای سازنده جلوبندی خودرو نیز به آن اشاره کردیم، هدایت فرمان یکی از وظایف آنها به شمار میآید. بنابراین در صورت بروز چنین مشکلی میل تعادل را مورد بررسی قرار بدهید.
نابرابری آجهای لاستیک
نابرابری آجها میتواند باعث بروز مشکلاتی همچون عدم تعادل یا لرزش در فرمان را باشد. به همین دلیل توصیه میگردد که در وارسی لاستیکهای خودرو دقت لازم را باشید. زیرا هر گونه مشکلی در آن میتوان، دلیل بر بروز موجب مشکل در سیستم تعلیق خودرو گردد.
روغن زدگی در کمک فنر و قطعات سیستم تعلیق
اگر توانایی بررسی سیستم جلوبندی خودرو را داشتید. هرگاه در حال بررسی بودید، علاوه بر بررسی سایر قطعات به کمک فنرها نیز نگاهی بیاندازید. هر گونه چربی بر روی آنها میتواند نشانهای مبنی بر نشت مایع باشد. همانطور که میدانید نشت روغن نشانگر وجود مشکل و خرابی در قطعات است و باید تعویض بشوند.
تکان دادن و شنیدن صداهای نامناسب
اگر با هر یک از نشانههای موارد بالا روبرو شدید میتوانید با یک آزمون وجود دقیق مشکلات را حدس بزنید. به این صورت که در جلوی خودروی خود قرار بگیرید و به کمک دستانتان وزن خود را بر روی جلوی خودرو بیاندازید و چند بار تکان بدهید. سپس به پشت خودرو برید و این حرکت را تکرار کنید. چنانچه اگر خودرو بیش از 2 یا سه بار تکان خورد، سیستم جلوبندی خودرویتان مشکل دارد و باید مورد بررسی قرار بگیرد.
چه زمانی سیستم جلوبندی خودرو را بررسی کنیم؟
در صورت بروز هریک از اتفاقهای موارد بالا باید جلوبندی خودرویتان مورد بررسی قرار بگیرد. اما به طور معمول پیشنهاد میشود که هر ۳ ماه یکبار خودریتان را مورد بررسی قرار بدهید. با انجام این کار میتوانید تا حد زیادی از بروز برخی از اتفاقات جلوگیری کنید.
تعویض قطعات یا تعمیر قطعات جلوبندی؟ مسئله این است!
این امکان در خودروهایی قدیمی وجود داشت که در صورت بروز مشکل در قسمت سیستم جلوبندی خودرو با انجام یک سری اقدامات، تعمیر شوند. اما امروزه با تولید برخی از قطعات امکان تعمیر یا چکش کاری در آنها وجود ندارد. قطعاتی مانند سگدستهای چدنی یا سیبکهای روغنی در صورت خرابی نیاز به تعویض دارند و باید نمونه جدیدی جایگزین آنها بگردد.
سخن پایانی
این مقاله به منظور آشنایی شما با سیستم جلوبندی خودرو آماده شده است. آشنایی با هریک از آنها میتواند از بروز برخی از اتفاقات جلوگیری کند.
چنانچه اگر هر یک از قطعات خودرو دچار مشکل بوده و نیاز به تعویض دارد، میتوانید روی AKS حساب باز کنید. این شرکت بهترین قطعات را با بهترین قیمت تولید کرده و به مشتریان خود ارائه میکند و میتوانید این قطعات را از فروشگاه اینترنتی و اختصاصی آریا کیان سپهر (AKS) با اطمینان کامل تهیه کنید.